[SCREAM]

Dr hab. med. Prof. nadzw. Andrzej Wiśniewski (A.W.):

Przede wszystkim należy przypomnieć, że preparaty hormonu wzrostu (GH) podawane są podskórnie, i to od już około 30 lat. Początkowo lek stosowano domięśniowo, ale okazało się, że po podaniu podskórnym lepiej się wchłania niż z mięśni.


Druga ważna informacja – lek bez względu na miejsce podanie tylko wyjątkowo powoduje podrażnienie w miejscu podania. Zazwyczaj to nie sam hormon wzrostu drażni tkanki, tylko substancje, które lek chronią i konserwują. Z uwagi na konieczność dostarczania organizmowi codziennej dawki hormonu wzrostu, niezbędnej do podtrzymywania procesów wzrastania, zależy nam na jak najlepszym wchłanianiu się podanego leku. I z tego powodu zalecane jest wstrzykiwanie preparatu GH każdego dnia w inne miejsce – w fałd skóry na ramionach, pod łopatkami, na brzuchu, na udach. Można bez trudu wyobrazić sobie taka wędrówkę po powierzchni ciała i inny punkt wyznaczany każdego wieczoru. Zacznijmy od …. powiedzmy lewego ramienia (1 zastrzyk), następnego dnia pod prawą łopatką, 3 dnia pod lewą, czwartego w fałd skórny nad prawym ramieniem, piątego w fałd skórny na brzuchu po stronie lewej, szóstego dnia po stronie prawej, siódmego dnia w fałd na lewym udzie, a ósmego dnia w fałd skórny na prawym udzie. A w kolejnym dniu wracamy w okolice, w która był podany pierwszy zastrzyk.



Z myślą o pacjentach, którzy wolą sami robić sobie zastrzyki, zaproponowano dzielenie powierzchni skóry uda na pola – coś w rodzaj szachownicy. W każde pole robimy zastrzyk innego dnia – na przykład zaczynamy od pola górnego zewnętrznego, a następnego dnia wstrzykujemy lek w pole dolne wewnętrzne. W ten sposób miejsca podania leku są od siebie oddalone, a na dodatek dysponujemy na obu udach aż 16 – 20 polami do zrobienia zastrzyku. Jeśli jeszcze dodać kilka miejsc na brzuchu, to łatwo policzyć, że zastrzyk w tym samym miejscu robimy raz na miesiąc! Takie wędrowanie po skórze powinno zapewnić pełne bezpieczeństwo i możliwie najlepsze warunki dla wchłaniania się leku. Jednocześnie trzeba podkreślić, że ponowne zrobienie zastrzyku w tą sama okolicę po upływie 6 czy 7 dni od wcześniejszego nie powoduje gorszego wchłaniania leku niż w przypadku opisanego wyznaczania pól na skórze ud i brzucha.



TJJ: O jakiej porze podawać hormon wzrostu?

A.W : Od „zawsze”, czyli od początku stosowania hormonu wzrostu lek podawany jest wieczorem, tak aby naśladować wieczorne (od około 21) i noce zwiększone wydzielanie hormonu wzrostu z przysadki do krążenia. W czasie snu – od około 21 do wczesnego rana (3 – 4 nad ranem) z przysadki do oplatających ja naczyń krwionośnych co pewien czas jest „wstrzykiwana” porcja hormonu. Ten nocny rytm pulsacji nocnej został odkryty i zastosowany w leczeniu.



Nieotwarte wkłady z lekiem oraz wstrzykiwacz z założonym wkładem należy przechowywać w lodówce w temperaturze 2⁰-8⁰ Celsjusza. Nie wolno dopuścić do zamrożenia wkładu. Chronić przed światłem i wysoką temperaturą. W przypadku dłuższych podróży lek należy przewozić w lodówkach turystycznych.