IBS to choroba czynnościowa przewodu pokarmowego w której komunikacja między jelitami a mózgiem przebiega nieprawidłowo.W wyniku zaburzeń pracy przewodu pokarmowego (spowolnienie lub przyspieszenie) oraz nadwrażliwości jelit Twój mózg odczuwa nieprzyjemne dolegliwości bólowe z okolic brzucha. Mechanizm ten działa dwukierunkowo, co oznacza że nadmierny stres również może wpływać na pracę jelit.
Gluten
Jedne badania wskazują na niekorzystny wpływ tych składników na pracę jelit, inne z kolei stanowczo to wykluczają.Warto jednak już na wstępie podkreślić, że problem jest na pewno bardziej złożony, jako że badania kliniczne nie potwierdzają znaczącej roli glutenu w powstawaniu IBS.
Rola FODMAP
Sposobem żywienia, który zyskuje w ostatnich latach sporą popularność jest tzw. model diety LOW FODMAP (z ang. low fermentable oligo-, di-, monosaccharides and polyols), czyli diety o niskiej zawartości węglowodanów łatwo fermentujących. Takie węglowodany, powodując wzrost ciśnienia osmotycznego w jelitach, słabo wchłaniane, ulegając fermentacji zarówno w jelicie cienkim, jak i grubym, prowadzą do wystąpienia szeregu nieprzyjemnych dolegliwości.
Dlaczego FODMAP wpływa na IBS?
Współcześnie wiadomo, że dieta FODMAP zmienia proporcje bakterii w jelitach oraz sprzyja produkcji lipopolisacharydów.
I najważniejsze: zaobserwowano, że dieta uboga z FODMAP redukowała objawy IBS aż u 68% ludzi.
Balans dietetyczny a sporty siłowe
Wielu amatorów siłowni przyjmując olbrzymie ilości węglowodanów, białka i mikroelementów stopniowo zmienia skład flory bakteryjnej i niebezpiecznie zbliża się do IBS. Zapewne niejeden adept siłowni skarżył się na słabej jakości białko w zakupionym suplemencie wskazując właśnie na spore problemy trawienne po spożyciu białka. Spokojnie… przewlekłe objawy IBS nie są powiązane z przyjmowaniem dużych ilości białek, chociaż taka dieta może zmieniać skład flory bakteryjnej.
Przykład kliniczny
Jako przykład przytoczę przypadek kulturysty, który zgłosił się do lekarza z następującymi symptomami: permanentne zmęczenie, silne problemy gastryczne, nudności, niestrawność. Objawy pojawiały się w przedziale kilku minut do kilku godzin po każdym posiłku przez 6 miesięcy.Osoba ta przez 16 lat sama układała sobie dietę opartą w dużym stopniu o suplementy białkowe, węglowodanowe i witaminowe.
Większość przeprowadzonych badań biochemicznych wskazała, że z pacjentem jest generalnie dobrze. Stwierdzono jedynie nietolerancję laktozy oraz nieco podniesiony poziom glukozy we krwi. Przyczyną problemów zdrowotnych nie była jednak nietolerancja laktozy, jako że sportowiec przez kilka miesięcy zupełnie odstawił z menu produkty z laktozą.
Modyfikacja diety polegała więc na:
- zmniejszeniu ilości białka w diecie z ok. 27% do 18%. Po jakimś czasie sportowiec zupełnie zrezygnował z przyjmowania białka w suplementach,
- zredukowaniu ilość cukrów prostych,
- przeprowadzeniu terapii polegającej na zrównoważeniu mikroflory – zwiększono ilość przyjmowanych pro- i prebiotyków,
- zwiększono udział w diecie witamin będących antyoksydantami,
- jako suplement przyjmowano EPA (300 mg/tabletkę), DHA (200 mg/tabletkę), witaminę E (1,8 mg/tabletkę) w celu zmniejszenia stanu zapalnego jelit.
Skuteczność: po ok. 1 miesiącu pacjent wskazał na zmniejszenie epizodów problemów gastrycznych.
Wpływ diety na redukcję IBS
Zmiana nawyków żywieniowych okazuje się więc redukować objawy IBS:
- 3% pacjentów preferuje w tym przypadku dietę ubogą w FODMAP
- 11% pacjentów wskazuje na polepszenie zdrowia przy diecie bezglutenowej
- 86% pacjentów wskazuje na wysoką skuteczność diety zbalansowanej
IBS – leczenie
Probiotyki są to wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży, których zadaniem jest korzystne dla zdrowia działanie w przewodzie pokarmowym (zapobieganie biegunkom, gazom, wzdęciom, zaparciom), poprzez immunomodulację oraz zachowywanie prawidłowej flory fizjologicznej drobnoustroje te produkują kwas mlekowy i należą do rodziny Lactobacillus, Bifidobacterium, oraz do drożdżaków Saccharomyces. Fizjologicznie występują w mikroflorze przewodu pokarmowego człowieka. Ich cechą musi być zdolność przylegania do nabłonka jelita, aby nie zostały z nich usunięte w krótkim czasie (np. w trakcie biegunki). Ponadto muszą być odporne na kwas solny zawarty w żołądku, enzymy trawienne, kwasy żółciowe.
Bardzo korzystnie jelita oddziałuje również kwas masłowy, który jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego i wpływa na jego szybszą regenerację. Stosuje się go w:
- u chorych po leczeniu przeciwnowotworowym (m.in w stanach zapalnych jelit po radioterapii)
- w zaburzeniach flory jelitowej,
- w zaburzeniach czynności jelit (zespół jelita drażliwego),
- w chorobach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit (min. nieswoiste choroby zapalne jelit, biegunki różnego pochodzenia),
- w niedoborach krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych,
- zakażeniach jelit i biegunce (m.in po antybiotykoterapii)
Przed jakąkolwiek suplementacją warto zbadać stan mikroflory jelitowej, gdyż ważna jest celowana probiotykoterapia.
